زندگی مستقل سالمندان نیازی است که می‌تواند با توجه به شرایط هر فرد سالمند قابل دستیابی باشد. بیایید لحظه‌ای به دوران سالمندی خود فکر کنیم. احتمالا اولین چیزی که به ذهنمان می‌رسد این خواهد بود: می‌خواهم دوران پیری‌ام را در خانه خودم بگذرانم، نه در خانه سالمندان! این خواسته با مناسب‌سازی فضاهای شهری، خانه‌ها و محل زندگی سالمندان و کاهش چالش‌های زندگی مستقل برای آن‌ها می‌تواند امکان پذیر باشد.
روند سالمندی در جهان پیش رو چگونه خواهد بود؟ با نگاهی به آمار جهانی منتشر شده توسط سازمان ملل می‌توان دید که جمعیت سالمندان 65 سال و بالاتر در دنیا رو به افزایش است. سهم این جمعیت از 9.3 درصد در سال 2020 (727 میلیون نفر) به 16 درصد در سال 2050 (1.5 میلیارد نفر) افزایش خواهد یافت.
ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست. مرکز آمار ایران بر اساس آخرین سرشماری انجام شده در سال 1395 سهم جمعیت سالمندان 65 سال و بالاتر را 6.1 درصد اعلام کرده و پیش بینی می‌کند که این عدد به 11 درصد در سال 1415 خواهد رسید. بر اساس این پیش بینی‌ها فراهم سازی شرایط مناسب برای رفع نیازهای سالمندان اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
بسیاری از ما به هنگام کهولت سن والدین و عزیزانمان متوجه محدودیت‌های خاص و تغییر نیازهای آن‌ها می‌شویم. علاوه بر تغییر نیازهای روانی و عاطفی و اجتماعی سالمندان، کهولت سن بطور ویژه با کاهش توانایی های حرکتی، بینایی، شنوایی، معلولیت و بطور کلی هرآنچه که جسم را دچار ناتوانی کند همراه است. این ناتوانی‌ها باعث کاهش اعتماد بنفس و آرامش خاطر سالمندان برای داشتن یک زندگی مستقل و ایمن می‌شود. بنابراین ایجاد تغییرات در محیط‌های شهری و محل زندگی متناسب با نیازهای سالمندان و افراد دارای معلولیت اهمیت ویژه‌ای پیدا خواهد کرد.
چالش‌ها و خطرات زندگی مستقل سالمندان
امروزه بسیاری از سالمندان تمایل به داشتن یک زندگی مستقل دارند. با این وجود زندگی تنهایی برای یک سالمند با چالش‌ها و خطراتی نیز همراه است. طبق آمار، بیشترین میزان آسیب دیدگی در جامعه سالمندان در اثر حوادث خانگی نظیر سقوط و ضربه است که ایمنی و سلامت آن ها را به خطر می اندازد.
شکستگی در اثر زمین خوردن در منزل و یا سقوط از تخت خواب و پله ها فرد سالمند را با چالش‌ها و عواقب بلند مدتی روبرو کرده و کیفیت زندگی آن‌ها را دچار اختلال می‌کند. ما با به کارگیری راهکارهای مناسب سازی محیط زندگی سالمندان می‌توانیم زندگی مستقل، امن و آسان را برای والدین و عزیزان سالمندمان به ارمغان آوریم.
اهمیت مناسب‌سازی در زندگی سالمندان
زندگی مستقل سالمندان به معنی عدم نیاز به مراقبت و حمایت از جانب خانواده و جامعه نیست. اعضای خانواده برای کمک به زندگی مستقل والدین یا بستگان سالمند خود میتوانند در قدم اول از خانه های آن ها شروع کنند. متناسب با نیاز هر فرد مواردی نظیر: نصب کردن دستگیره‌های کمکی در سرویس های بهداشتی، حمام و راهروها بر اساس نیاز، نصب محافظ تخت خواب جهت جلوگیری از سقوط آن ها، رمپ‌های مناسب برای پله‌ها، حذف موانع و اختلاف ارتفاع در کف منزل و در دسترس قرار دادن سیستم های هشدار برای مواقع اضطراری می تواند به سالمندان برای رفع نیازها و زندگی مستقل با آسودگی خاطر بیشتر کمک کند.
مناسب‌سازی فضاهای شهری و ایجاد دسترسی آسان برای سالمندان به خصوص سالمند دارای معلولیت نیازمند برنامه ریزی و همکاری دولت و ارگان ها است. با توجه به آمار رو به افزایش تعداد سالمندان مناسب سازی معابر، وسایل حمل و نقل، اماکن عمومی و … بیش از پیش ضرورت پیدا کرده است.
هر یک از ما اعضای جامعه نیز نقش مهمی در زندگی مستقل سالمندان داریم. با رعایت نکاتی مانند توجه به چراغ ها و خطوط عابرین پیاده، پارک کردن در جای مناسب و باز نگه داشتن مسیر پل ها و پیاده روها جهت تردد راحت تر سالمندان و افراد دارای معلولیت و حمایت های اجتماعی می توانیم به سهم خود آن ها را در ساختن یک زندگی مستقل و امن یاری کنیم.
